Marten Buschman

Welkom, familie, vrienden en andere belangstellenden.

Welkom bij dit evenement. De redactie van het blad Onvoltooid Verleden heeft het initiatief genomen, daarmee waardering uitsprekend voor Jacques Giele. Als persoon en enthousiast docent heeft hij veel betekend voor een groot aantal personen hier aanwezig. We hebben bewondering voor zijn werk, met name zijn grensverleggende aanpak op het gebied van de geschiedenis van de arbeid, het arbeidersleven en de sociale structuur,. En ook zijn humor en relativeringen.

Dat wij als redactie dit initiatief hebben genomen heeft te maken met meerdere perspectieven. Het werk van Giele is van 1974 en sindsdien is er veel veranderd, in de maatschappij en in de sociale geschiedschrijving. Dat het model - dat hij samen met Geert Jan van Oenen en met vele leden van de werkgroep sociale structuur van het Documentatiecentrum Nieuwste Geschiedenis - nog lang als voorbeeld gebruikt werd in vele publicaties sindsdien verbaasde mij positief bij de voorbereiding van de heruitgave van Giele’s artikelen.

Wat de andere perspectieven betreft: zelf ben ik nogal gecharmeerd van de aanpak van het onderzoeksbureau Motivaction, dat de Nederlandse bevolking in hun Mentality-model opdeelt in sociaal-culturele categorieën zoals de ‘postmoderne hedonisten’, ‘opwaarts mobielen’, ‘kosmopolieten’ en de ‘traditionele burgerij’. Die laatste term is de enige die min of meer overeenkomt met het model Giele/van Oenen. Zo’n aanpak als die van Motivaction  is een ander perspectief op de werkelijkheid. In hoeverre de klasse-aanpak en de sociaal-culturele analyse elkaar aanvullen of bijten is een open vraag.

Wat geen vraag meer is: dat je na veertig jaar kan constateren dat het Giele/van Oenen model heel Nederlands was. Na het lezen van het artikel Naar een nieuwe sociale geschiedenis uit 1972, dat nu voor het eerst uitgegeven wordt, is het mij duidelijk dat Giele de uiteenzettingen in de andere Europese landen nauwgezet volgde.

De grote internationale onderzoeksprojecten als de textiel, havenarbeid en scheepsbouw opgezet door het IISG, zijn een verdere stap in de analyse van arbeidsverhoudingen en een verbreding naar mondiale verhoudingen. Hoe het ook moge zijn: het missie-statement van het IISG geeft goed weer hoe alle analyses onder een noemer vallen: “Werk en arbeidsverhoudingen bepalen ons leven in hoge mate.”

Ik dank het IISG voor hun bereidheid deze bijeenkomst in dit gebouw te houden en  jullie voor jullie aanwezigheid en wens een ieder een goed symposium.