Marten Buschman

Een onbekend artikel van Jacques Presser

De historicus Presser was een zoon van een Amsterdamse diamantbewerker. Hij was liberaal-joods opgevoed en leefde in de wereld van Amsterdamse joden en revolutionair socialisten. Na zijn studententijd was hij jarenlang leraar aan het Vossiusgymnasium te Amsterdam. Hij was vanaf 1948 hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef indrukwekkende studies zoals Ondergang over de jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Minder bekend is dat hij detectives geschreven heeft. Drie boekjes met de titels Moord in Meppel, Moord in Moordrecht en Moord in de Poort. Een veelzijdig man. En nog veelzijdiger dan menigeen denkt. Presser was een stervoetballer van Wilhemina Vooruit, een Amsterdamse voetbalclub, opgericht in 1908 en dit jaar negentig jaar. Door een fusie in 1956 met HEDW (in 1931 eveneens onstaan door een samengaan) is sindsdien de naam WV-HEDW, voluit Wilhelimina Vooruit, Hortus, Eendracht Doet Winnen.

Nanda van der Zee schrijft in haar biografie Jacques Presser. Het gelijk van de twijfel slechts een korte alinea over Pressers voetbalactiviteiten. Op gezag van Pressers zuster Chellie stelt zij, dat Presser er niets van kon en ‘een tijdlang bij de Amsterdamse Voetbal Vereniging’ voetbalde, ‘samen met Mau Pézarro, de echtgenoot van Eva’ Presser.  

Wilhelmina Vooruit was een bijzondere vereniging. Behalve voetballen verzorgden ze reizen naar het buitenland (tot 1933 Duitsland), revues, maar vooral feesten. De bloei van de vereniging lag aan hun bekendheid in de Watergraafsmeer door de successen op het veld en in feestzalen. Ongeveer de helft van het aantal leden was joods. Een van hen was Presser. In zijn studententijd heeft hij enkele jaren gevoetbald. In 1958 - tijdens het vijftigjarig bestaan van de club - schreef hij een curieuze terugblik op zijn voetbalcarrière. De beide genoemde WV-ers Aussen en Sajet waren twee van de zeven oprichters van de club. Met deze mannen, ook fraaie voorbeelden van sterspelers, heeft Presser in ieder geval een wedstrijd gespeeld. Op bijgaande foto is hij gehuld In het tenue van WV. Presser is zeer waarschijnlijk de man in de voorste rij tweede van rechts.

Pressers artikel is met toestemming overgenomen uit de WV-Jubileum Revue van 25 mei 1998. De foto is door Hans Aussen, de zoon van de oprichter van Wilhelmina Vooruit, afgestaan.