Er is een enorme belangstelling voor geschiedenis!

De verkoop van vele historische boeken, de bloei van verenigingen en de aandacht voor familiegeschiedenissen zijn het bewijs van deze stelling. Ook voor de geschiedenis van sociale bewegingen is veel aandacht en belangstelling. Maar een tijdschrift, dat op een populaire wijze met illustraties aandacht heeft voor de gebeurtenissen, analyses en verhalen over sociale bewegingen bestaat nog niet. Met dit eerste nummer van Onvoltooid Verleden willen wij de geschiedschrijving van sociale bewegingen op deze wijze vorm geven.

De tijdschriften, die zich in Nederland met sociale geschiedenis bezig houden en hielden, zoals het Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis en het Bulletin Nederlandse Arbeidersbeweging,  richt(t)en zich op een publiek met respectievelijk vooral wetenschappelijke of ‘bewegings’achtergronden. Onvoltooid Verleden richt zich op beide belangstellenden met spannende verhalen, onbekende documenten en tegendraadse visies over de geschiedenis van sociale bewegingen. Die verhalen en ook tegendraadse visies brengen we wel met een kritische en wetenschappelijke blik.

Sociale bewegingen zijn er in velerlei soorten en maten. Alle soorten sociale bewegingen komen aan bod. Daarmee willen we een verbreding bereiken naar onderwerp. Speciale aandacht geven we aan immigranten en hun gecompliceerde relatie met de Nederlandse bevolking. Of kunnen we niet beter schrijven de gecompliceerde relatie van de Nederlandse bevolking met immigranten.

De methode van onderzoek kan heel verschillend zijn. De geschiedenis van organisaties kan je analyseren vanuit het organisatie- of ideologie-concept, maar ook vanuit het  concurrentiebeding. De markt van schaarse middelen (geld), kwaliteit van mensen en verdeling van macht spelen dan een rol in het succesvol zijn van organisaties. We willen hiermee aangeven dat vanuit verschillende invalshoeken het historisch materiaal geordend kan worden. Elke invalshoek zegt weer iets over de beschreven werkelijkheid en voegt daardoor weer iets toe aan ons beeld van de geschiedenis. We bieden ruimte voor alle mogelijke invalshoeken. Is een organisatie niet eerder te beschouwen als een middel ter vereeuwiging van de stichters? Is het opkomen voor de belangen van de gekoloniseerde medemens ingegeven door reddingsfantasiën in jeugdervaringen? Zijn netwerkorganisaties en familieverbanden een betere verklaring voor het oprichten en splitsen van organisaties? Antwoorden op deze vragen - ingebed in de de historische context van het verhaal - kunnen onverwachte verklaringen opleveren.

De opzet van het Onvoltooid Verleden is om zo mogelijk met themanummers te werken. In dit eerste nummer hebben we de biografie centraal gesteld aan de hand van een dubbel-interview met de biografen van Herman Gorter en Henriette Roland Holst: Elsbeth Etty en Herman De Liagre Böhl. In het gesprek hebben we vooral gevraagd naar de verschillende aanpakken van de auteurs en naar de verschillende rollen van de beschreven personen in de sociale bewegingen. Daarnaast publiceren we iedere keer een document, dat samenhangt met het thema. In dit geval zijn het uiteraard twee documenten, die een licht werpen op Gorter en Roland Holst. Een groot gedeelte van elk nummer zal gewijd zijn aan het thema. Een artikel is niet af zonder treffende illustraties, zoals onbekende foto's en documenten.

Naast het thema hebben we vaste rubrieken over een aantal onderwerpen. De houding van de Nederlanders tegenover immigranten en de rol van de laatsten in sociale bewegingen is een onderwerp, dat vele afleveringen zal tellen. In dit nummer hebben we het levensverhaal van de Surinamer Otto Huiswoud en zijn rol in de Internationale beweging aan de orde gesteld.

Een speciale plaats ruimen we ook in voor de biografie. Daarin zal aan de hand van verschenen publikaties en van archieven en bronnen een bijdrage geleverd worden aan het belang van de biografie in de geschiedschrijving.

Een speciale plek verdient de beeldrubriek. Immers: beeld heeft in al zijn vormen vaak een dienende functie in een 'verhaal'. In deze rubriek is het beeld hèt verhaal. In dit nummer hebben we een stuk over de ontwerper Van der Walle, die voor verschillende instellingen beeldende raamschilderingen heeft gemaakt.

Aandacht voor bijzondere bronpublikaties met al of niet onthullende karakter vereist ook een aparte rubriek. In dit nummer zijn er twee bronpublikaties, die bij het thema geplaatst zijn.

Verder willen we door middel van korte essays, columns of miniatuurtjes aardige, grappige of tegendraadse meningen publiceren. We denken daarbij aan verschillende personen, die vanuit hun werk, in heden of verleden, iets te vertellen hebben. In dit nummer beginnen we met een serie over 'historische vergissingen' in de journalistiek. Deze keer is de inleiding en betrappen we enige hoogwaardigheidsbekleders.

In samenwerking met het IISG is de rubriek 'aanwinsten van het IISG' opgesteld. Elk archiefstuk krijgt een korte omschrijving. Een belangrijke aanwinst lichten we er uit met een verhaal over de wijze van verwerven.

Onvoltooid Verleden kent een kernredactie, een aantal rubrieksredacteuren en medewerkers. Een ieder nodigen we uit tot het insturen van bijdragen.