Faits divers

In nummer 19 schreef Henny Buiting onder de titel ‘Goodbye Lenin’ een artikel waarin onder andere Anton Pannekoek voorkwam. Enkele nieuwe foto’s bij dat artikel zijn afkomstig van het Sterrekundig Instituut Anton Pannekoek te Amsterdam.

Van hen is ook de informatie afkomstig dat er een planetoide naar Pannekoek vernoemd is. Planetoide nummer 2378 staat nu bekend als planetoide Anton Pannekoek. Op 13 februari 1935 werd dit brok steen ontdekt door H. van Gent te Johannesburg. Bij de Nederlandse vernoemingen hebben veel planetoiden namen van Nederlandse sterrekundigen gekregen. Maar daarnaast ook naar kunstenaars als de zangeres Aaltje Noordewier Reddingius (Aaltje), de dichter Joost van den Vondel, de filosoof Baruch de Spinoza en Multatuli. Pannekoeks vriend Herman Gorter ontbreekt echter.

In juni 2003 was ik voor mijn werk (Telecities-conferentie namens de gemeente Den Haag) te Tampere in Finland. Daar heb ik het Lenin museum bezocht (www.lenin.fi). Volgens de zegslieden van dat museum is dat het enige geopende Lenin Museum ter wereld. Het museum is gevestigd in het Arbeidsersgebouw van Tampere. In dit gebouw hebben Lenin en Stalin elkaar in 1905 voor het eerst ontmoet.

Na met mijn Duitse collega uit Bremen, eertijds lid van de spontanisten, de tentoonstelling snel doorgelopen te hebben, ontdekten we een grote stapel brochures en boeken, te koop voor slechts een Euro. In deze stapel zocht ik naar een Finse vertaling van een van de brochures van Herman Gorter. Maar die kon ik niet ontdekken. Wel een brochure van Anton Pannekoek, Työväenliikkeen menettelytavasta geheten.

De vertaling van de titel Työväenliikkeen menettelytavasta. is niet eenvoudig. Mijn Finse Telecities collega Tuomo Karakorpi vertaalt met: ‘About the course (way) of action of the working class movement’ en Riitta Karvinen (UrbAct-project) en Anna-Maija Pietilä, bibliothecaris van de Finse Nationale Bibliotheek vertalen met ‘On the procedure of the Labour Movement’. Van welk Nederlands of Duits boek of boeken het Fins een vertaling is, konden we niet achterhalen. Er is geen index, geen voorwoord of inleiding en ook geen verwijzingen naar de originele tekst. Het meest in aanmerking komt nog Die taktischen Differenzen in der Arbeiterbewegung uit 1909. De zoektocht naar het Finse boek wordt bemoeilijkt omdat noch het IISG, de Library of Congress noch andere internationale instituten een exemplaar van dit boek bezitten.

Marten Buschman